Volume : IEJ Vol.2 No.(2)
Published Date : May 2022
မြန်မာနိုင်ငံသည် စစ်အာဏာရှင်လက်အောက်တွင် နှစ်ပေါင်း ၆၀မျှ ကျရောက်ခဲ့ခြင်းကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံရေးတွင် အမျိုးသမီးများ၏ အခန်းကဏ္ဍသည် အလွန်မှေးမှိန်ခဲ့သည်။ ထို့ပြင် နိုင်ငံ၏ ယဥ်ကျေးမှု၊ ဓလေ့ထုံးတမ်း အစဥ်အလာများအရ အမျိုးသမီးများ၏ ဖြစ်တည်မှုသည် ဖခင်နှင့် ခင်ပွန်းအပေါ် မှီခိုအားထားရမည်ဟူသော အတွေးအခေါ်များ၊ အိမ်မှုကိစ္စကိုသာ နိုင်နိုင်နင်းနင်း လုပ်ရမည်ဟူသော ယုံကြည်ချက်များ စသည့် သမားရိုးကျ ဘောင်ခတ်ထားသော မြန်မာ့လူဘောင် အဖွဲ့အစည်း၏ အမြင်များကြောင့် အမျိုးသမီးများသည် နိုင်ငံရေး၌ ပါဝင်မှု အားနည်းကြသည်။ ယခုအချိန်တွင် မြန်မာနိုင်ငံသည် ဖက်ဒရယ်စနစ်နှင့် ဒီမိုကရေစီခရီးကြမ်းကို လျှောက်လှမ်းနေချိန် ဖြစ်ပြီး နိုင်ငံရေးစနစ်များသည် အားလုံးပါဝင်မှုမူ (inclusiveness policy) အရ အမျိုးသမီးများသည် အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍတွင် ပါဝင်ဆောင်ရွက်လျက် ရှိသည်။ အမျိုးသမီးများ နိုင်ငံရေးတွင် ပါဝင်မှုဟု ဆိုရာတွင် အရပ်ဘက် အဖွဲ့အစည်းများတွင်တွင် လုပ်ကိုင် ပါဝင်ခြင်း၊ ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲများတွင် (အမျိုးသားအဆင့်/ အခြေခံအဆင့်) ပါဝင်ခြင်း၊ ရွေးကောက်ပွဲများမှတစ်ဆင့် လွှတ်တော်နိုင်ငံရေးတွင် ပါဝင်ခြင်း၊ လွတ်လပ်၍ တရားမျှတသော ရွေးကောက်ပွဲများတွင် မဲပေးခြင်းအားဖြင့် ပါဝင်ခြင်း စသည်ဖြင့် ပါဝင်မှု ပုံစံအမျိုးမျိုးရှိပါသည်။ ဤသုတေသနစာတမ်းတွင် ဖက်ဒရယ်စနစ်နှင့် ဖွဲ့စည်းပုံဆိုင်ရာစံနှုန်းများ၊ ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ ဥပဒေများက အမျိုးသမီးများ နိုင်ငံရေးတွင် ပါဝင်ခြင်း၌ မည်သို့အထောက်အကူပြုကြောင်း ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများ၏ နိုင်ငံရေးစနစ်များဖြင့် နှိုင်းယှဉ်လေ့လာတင်ပြထားသည်။ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးတွင် အမျိုးသမီးပါဝင်မှုအခြေအနေပြ ညွှန်းကိန်းအဖြစ် ၂၀၁၀၊ ၂၀၁၅၊ ၂၀၂၀ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲများ၌ အမျိုးသမီးများ ဝင်ရောက်ယှဥ်ပြိုင်မှု အရေအတွက်၊ အနိုင်ရရှိသူအရေအတွက်၊ အစိုးရအဖွဲ့၌ ပါဝင်လာမှုအရေအတွက် စသည်တို့ မည်မျှ တိုးမြင့်လာသည်တို့ကို ဆန်းစစ်လေ့လာထားပါသည်။ အထက်ပါရိုးရှင်းသော အချက်အလက်များသည် မြန်မာ့နိုင်ငံရေးတွင် အမျိုးသမီးများ ပါဝင်မှုတိုးတက်လာခြင်း အကြောင်းအရာကို အပြည့်အဝ မရှင်းပြနိုင်ပါ။ စာတမ်းရှင်သည် မြန်မာ့နိုင်ငံရေးတွင် အမျိုးသမီးများ ပါဝင်မှုတိုးတက်စေရန် အကြံပြုချက်များကို မြန်မာ့နိုင်ငံရေးအခြေအနေနှင့်အညီ တင်ပြထားပါသည်။ အဓိကစကားလုံးများ - အမျိုးသမီး၊ နိုင်ငံရေး၊ ဖက်ဒရယ်